اهمیت طبقه بندی :

در زندگی روزانه ، طبقه بندیهای مختلفی را می بینید. طبقه بندی کردن باید کارها را ساده تر کند. بنابراین بهترین طبقه بندی آن است که کاربرد بیشتری داشته باشد. برای طبقه بندی موجودات زنده باید ویژگیهایی را انتخاب کنیم که در میان دسته ای از آنها مشترک بوده و بتواند آن گروه را از بقیه جدا کند. در هر گروه نیز به همین روش می توان گروههای کوچکتری ایجاد کرد.
انتخاب ویژگی مشترک بسیار مهم است. اگر این کار درست انجام نگیرد، ممکن است جاندارانی که شباهت های کم و تفاوتهای زیادی دارند، در یک گروه قرار گیرند. «پایه تحصیلی» ، ویژگی مشترکی است که دانش آموزان یک مدرسه را بر اساس آن طبقه بندی می کنند.

طبقه بندی جانداران :

منظور از طبقه بندی موجودات زنده این است که جانداران دارای ویژگیهای مشترک را در گروههای مشخصی قراردهند. در این صورت با بررسی هر گروه،‌می توان ویژگیهای اعضای آن را شناخت.
اگر بخواهید دنبال جاندارانی که ممکن است در آبگیرها یا پرچین های یک مزرعه زندگی می کنند، بگردید، باید راهی برای شناسایی آن ها داشته باشید.
یکی از راههایی که زیست شناسان برای شناسایی جانداران استفاده می کنند. استفاده از کلیدهای شناسایی است. کلیدهای شناسایی، مجموعه ای از پرسش هاست که براساس ویژگیهای جانداران تهیه شده و به کمک آنها می توان نام جانداران را پیدا کرد. کلیدهای شناسایی بر اساس ویژگیهای مشترک انتخاب می شوند. تصویر کلیدهای شناسایی ص ۱۰۴

زندگی جانوران :

همه جانوران موجوداتی پر سلول اند. وقتی که سلول ها در بدن یک جاندار در کنار هم باشند، نسبت به حالت انفرادی، از مزایای زیادی بهره مند خواهند بود.در بدن جانوران، هر گروه از سلول ها ، کارهای ویژه ای را برعهده گرفته اند. البته هر چه سلول های بدن یک جاندار تخصص یافته تر باشند. گفته می شود که آن جاندار ساختمان پیچیده ای و پیشرفته تری دارد. با آن که گوناگونی جانوران در محل زندگی شکل بدن، نوع غذا، طرز تنفس،‌رفتارها و غیره زیاد است، اما همه ی جانوران پرسلولی هستند و هیچکدام توانایی غذاسازی ندارند.

شکل بدن :

جانورانی که ساختمان بدنی ابتدایی دارند. در سطح یا داخل بدن، قسمت سختی ندارند . یعنی اسکلت در بدن آن ها دیده نمی شود. سایر جانداران در خارج یا داخل بدن خود اسکلتی دارند که محافظ بعضی از اندام ها و تکیه گاه بیشتر ماهیچه هاست.

غذا خوردن :

هر جانوری برای آنکه بتواند رشد کند و فعالیت های لازم را انجام بدهد، نیاز به ماده و انرژی دارد. ماده و انرژی از راه غذا خوردن به بدن می رسد. چون هیچکدام از جانوران نمی توانند مانند گیاهان غذاسازی کنند، نیازهای خود را از بدن جانداران مختلف تأمین می کنند.

تنفس کردن :

همه جانوران برای تجزیه کردن مواد غذایی در داخل سلول های خود، به اکسیژن نیاز دارند، اما چون بعضی در آب و برخی در خاک زندگی می کنند، نوع دستگاه تنفسی آنها مشابه نیست.

فکر کنید :
۱ – محل زندگی جانوران بسیار مختلف است. بطوری که از روی انواع زیستگاه، جانوران را به دو گروه بزرگ آب زی و خشکی زی تقسیم می کنند.
زیستگاه چه جانورانی دقیقاً در دو گروه آب زی یا خشکی زی جا نمی گیرد؟

بعضی از جانوران بطور کامل نمی توانند تمام مراحل رشد خود را در یک زیستگاه طی کنند. بخشی از آن را در آب و بخش دیگر را در خشکی به سر می برند. این جانوران معمولاً در محیط هایی زندگی می کنند که زیاد از آب دور نیست . مانند قورباغه ،‌وزغ همچنین جانورانی که غذای خود را از محیط آب تأمین می کنند اما در خشکی لانه می سازند و استراحت می کنند نیز در این گروه جای می گیرند. این قبیل جانوران از محیطهای کوچک آب (رودخانه، برکه ، دریاچه) و سواحل دریا استفاده می کنند، مانند مرغ ماهی خوار

۲ – اگر با جانور جدیدی روبرو شدید که قبلاً آن را ندیده اید، با توجه به کدام خصوصیت ها نوع زیستگاه آن را تعیین می کنید؟

باید به نوع سازگاری های بدنی مانند شکل اندام های حرکتی، نوع پوشش بدن برای زیستن در محیط های سرد و گرم، وضع دندان از لحاظ نوع غذایی که می خورد (گوشت خوار یا علف خوار) و حتی چالاکی و وضعیت است دست و پا برای شکار کردن توجه کرد.

فکرکنید
۱ – با اینکه ملخ و کک حشره اند. خرگوش و کانگورو پستاندارند و قورباغه یک دوزیست است،‌اما روش حرکت کردن آن ها به یکدیگر شباهت دارد. دلیل این شباهت چیست؟

محل اتصال اندام های حرکتی به اسکلت در آن ها تقریباً یکسان است.

۲- به نظر شما آیا اتصال اندام های حرکتی به اسکلت ، در سرعت حرکت جانور مهره دار تأثیر دارد؟ دلیل بیاورید یک پستاندار و یک خزنده را مقایسه کنید)

اندازه و محل اتصال پا به تن در سرعت حرکت جانوران اثر دارد. با توجه به محل اتصال اندام ها و طول آن ها، انواع مختلف مهره داران را شاهدیم. در خزندگان دست و پا اندکی به زیر بدن متمایل شده و در پستانداران کاملاً در زیر بدن قرار گرفته است. به همین دلیل در مقایسه با پستانداران سرعت حرکت بیشتری دارند زیرا پاهای آن ها مانند ستون،‌وزن بدن را به خوبی تحمل می کنند.

فکر کنید :
به جز دندان ها، کدام اندام ها در جانوران گوشتخوار و علفخوار فرق دارد؟

طول دستگاه گوارش علف خواران زیاد و معده ی آن ها بزرگ است ولی دستگاه گوارش گوشتخواران طول زیادی ندارند. زیرا گوشت در مقایسه با علف غذای زود هضم است. اندام های حرکتی در پستانداران گوشت خوار،‌عضلانی تر و قوی ترند و در پنجه های آن ها چنگال وجود دارد. جثه نیز لاغر تر و کوچکتر است، جانوران صیاد اصولا باید چالاک و سریع باشند تا بتوانند طعمه ی خود را بگیرند.

فکر کنید
در بدن پرنده ها علاوه بر شش ها، تعدادی کیسه ی هوا هم وجود دارد که به جذب اکسیژن کمک می کنند. پرنده ها دستگاه تنفس کارآمدی دارند که امکان تبادل گازهای تنفسی را به بهترین حالت فراهم می کند. چرا باید دستگاه پرندگان کارآیی زیادی داشته باشد و خیلی خوب عمل کند ؟

پرنده ها به علت دمای زیاد و فعالیت شدید بدن،‌در مقایسه با سایر مهره داران به غذا و هوای بیشتری نیاز دارند. بنابراین چند کیسه ی هوایی با دیواره های نازک هم به شش ها کمک می کند تا اکسیژن لازم از هوا گرفته شود.